نگاهی تحلیلی به مبانی فسخ ازدواج ناشی از بیماری ها

فسخ ازدواج عمل حقوقی یک جانبه ای است که به موجب آن یکی از طرفین به صورت ارادی به هستی حقوقی عقد ازدواج پایان می دهد. قانون مدنی به تبعیت از نظر مشهور فقیهان در صورت وجود عیوب قرن، جذام، برص، افضا، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم در زن، به مرد و حقّ فسخ ازدواج و در صورت وجود عیوب جبّ، خِصا و عنن در مرد، به زن حق این فسخ را داده است. امروزه برخی از این بیماری ها قابلیت درمان یافته اند و با توجه به فلسفه و مبانی فسخ ازدواج، دلیلی بر آن به سبب این عیوب موجود نیست اما به رغم پیشرفت هایی که در علم پزشکی حاصل شده است هر روز شاهد بیماری های مسری و خطرناک تر از عیوب مصّرح در قانون مانند ایدز، هپاتیت b و سیفلیس هستیم که بنابر نظر متخصّصان این حرفه درمان قطعی برای این بیماری ها یافت نشده است. به نظر می رسد مهم ترین فلسفه ی فسخ ازدواج مشروع به سبب بیماری ، جلوگیری از ضرر و حرج است که مطابق قواعد فقهیِ «لاضرر» و «لاحرج»، نباید هیچ گونه ضرر و حرجی به کسی وارد آید. با استمداد از این مبانی می توان گفت که قانون گذار تنها از باب تمثیل به ذکر بیماری های موجب فسخ ازدواج پرداخته است و نیز قایل به توسعه ی عیوب مصّرح موجب فسخ ازدواج شد. با اتخاذ این راهکار شاید بتوان گفت که بر طبق قواعد فقهیِ «لاضرر» و «لاحرج» بین زن و مرد در استفاده از حق فسخ ازدواج تفاوت نیست و به هر دو طرف می توان در صورت وجود عیوب و بیماری های مسری و خطرناک، حق فسخ ازدواج داد.